W pogoni za dostępem do nowych źródeł informacji, często
zapominamy o tych, które przysługują nam właściwie z urzędu. Powszechny dostęp
do informacji o środowisku reguluje bowiem prawo polskie następującymi aktami
prawnymi:
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – ,
- .
- Ustawa z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. nr 77, poz.
335 z późn. zm.),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 października z 2002 r. w sprawie
sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. nr 176, poz. 1453),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z 25 lutego 2003 r. w sprawie stawek
opłat za udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie oraz sposobie
uiszczania opłat (Dz. U. nr 50, poz 435),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z 17 czerwca z 2003 r. w sprawie
określenia wzoru publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających
informacje o środowisku i jego ochronie (Dz. U. nr 110, poz. 1058).
Zgodnie z obowiązującym prawem możemy uzyskać następujące
rodzaje dokumentów i informacji:
- wnioski o wydanie decyzji,
- wnioski o udzielenie wskazań lokalizacyjnych,
- wnioski o ustalenie programu dostosowawczego,
- decyzje i postanowienia,
- wskazania lokalizacyjne,
- projekty oraz ostateczne wersje polityk, strategii, planów lub programów,
- raporty oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
- analizy porealizacyjne,
- przeglądy ekologiczne,
- raporty o bezpieczeństwie,
- dokumentacja mierniczo-geologiczna zlikwidowanych zakładów górniczych,
- prognozy oddziaływania na środowisko,
- dokumenty zawierające informacje o przedsięwzięciu podejmowanym poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które może oddziaływać na środowisko na jej
terytorium,
- opracowania ekofizjograficznych,
- rejestry substancji niebezpiecznych,
- wyniki prac badawczych i studialnych z zakresu ochrony środowiska,
- rejestry poważnych awarii,
- karty informacyjne dla wykazów, zawierających informacje i dane o zakresie
korzystania ze środowiska,
- karty informacyjne dla zgłoszenia instalacji, z której emisja nie wymaga
pozwolenia, a których eksploatacja wymaga zgłoszenia,
- inne informacje w postaci dokumentów oraz danych dotyczące stanu elementów
środowiska i ich wzajemnego oddziaływania oraz emisji działań i środków
wpływających lub mogących wpływać negatywnie na środowisko.
W dziedzinie gospodarki odpadami informacjami przeznaczonymi do
udostępnienia są:
- wnioski o wydanie decyzji o zatwierdzeniu programu gospodarki odpadami
niebezpiecznymi oraz decyzja zatwierdzająca ten program, a także informacje o
wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami,
- wnioski o wydanie zezwolenia oraz zezwolenie na prowadzenie działalności w
zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
- dokumenty sporządzane na potrzeby ewidencji odpadów.
W celu uzyskania powyższych informacji należy złożyć pisemny wniosek do
właściwego organu administracji publicznej np. Ministerstwa Środowiska,
Inspektoratu Środowiska, Urzędu Wojewódzkiemu, Starostwa, Urzędu Miasta czy
Gminy itp. Podlega on opłacie skarbowej o wysokości 5 zł oraz 50 gr od każdego
załącznika. Do kosztu uzyskania informacji należy jeszcze doliczyć opłatę za
wyszukanie informacji, sporządzenie kopii dokumentów oraz ich przesyłanie. Jest
ona wyliczana zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska (patrz
pkt. 5). Nie pobiera się opłat za wyszukiwanie i przeglądanie dokumentów na
miejscu w siedzibie organu, które są wyszczególnione w publicznie dostępnym
wykazie.
Ustawowy czas na udostępnienie informacji wynosi jeden miesiąc od dnia
złożenie wniosku lub maksymalnie dwa miesiące jeśli poszukiwana informacja jest
skomplikowana i jej odnalezienie wymaga dłuższego czasu. Warto przy tym
podkreślić, że wszystkie dokumenty, o których dane są zawarte w publicznie
dostępnych wykazach muszą być udostępnione w dniu złożenia wniosku.
Istnieje możliwość uzyskania informacji w formie ustnej. Dotyczy to
wszystkich tych informacji, które nie wymagają wyszukiwania i mogą być
przekazane właśnie w formie ustnej. W takich przypadkach nie ma obowiązku
składania pisemnego wniosku i uzyskanie takiej informacji nie podlega opłacie.